Azerbaycan Respublikasinin cografi movqeyiçsahesi ve serhedleri.
Qedim Azerbyacan torpagi on asiyada yerlesir ve Qafqaz daglarinin cenub-şerq hisselerinden Urmiya golunun cenub ve cenub-serqindeki daqliq erazilere qeder ehate edirdi.Onun sahesi 200 min kv kilometrden artiq idi.Azerbaycan butovlukde simal ve serq yarimkuresinde yerlesir.Avropadan Orta ve Şerqi Asiya olkelerinegeden bir sira muhum beynelxalq ehemiyyetli yollar,Azerbaycan erazisinden kecir.Tarixi boyu Azerbaycan yadelli qesbkarlarin mudaxilesine meruz qalib.Qedim zamandan Azerbaycan xalqi oz torpaqini merdlikle qoruyub ,Ereblerden,Monqollordan,Bizans imperiyasindan ve s.Rusiyanin Şimali Azerbaycani zebt etmesi ve Iranla Rusiya arasindaki Gulustan (1813 ci- il) ve Turkmencay (1828-ci il) muqavileleri Azerbaycani 2 hisseye boldu Cenubi Azerbaycan(Irana)Simali Azerbaycan ise Rusiyaya qaldi.1918 ci ilin may ayinin 28-de Simali Azerbaycan erazisinde Memmed Emin Resulzade basda olmaqla Azerbaycan Demokretik Cumhuriyyeti yarandi onun erazisi 114 min kv kilometr idi.
1920 ci ilde bolsevik Rusiyasi Azerbaycaner arazsini zebt etdive burada sovet hakimyeti qurdu,sonram Azerbaycanin fusunkar gusesi olan Qarabaga ermeni ler kocuruldu,Qarabag Azerbaycanin tarixi torpaqi olub ve olacaqda.1991 ci il Oktyabirin 18-i ( 71 il sonra ) Yeniden Azerbaycan oz musteqilliyini qazandi.Hal hazirki erazisi 86,800 Respublikanin erazisi simaldan cenuba 400 km qerbden serqe ise 500 km-dir.Paytaxti Baki,Zengin yeralti servetlere malikdir.
|